Uçakların kapılarının neden solda olduğunu tahmin etmek için çok zor bir sebep var. Elbette, soldan direksiyon kuralının istisnaları vardır (iki kişilik uçaklar, tekerlekli sandalye erişimi, özel ihtiyaçları olan yolcular…) ancak teknik uçaklardakapılar solda konumlandırılır ve yolcu binişleri her zaman solda yapılır.
Belki bazılarınızın farkına varamadığı bu durumun sebebini bir hipotez olarak ortaya atmaya kalktığınızda “kesinlikle çok teknik bir sebebi vardır” diye düşünebilirsiniz ama şaşırtıcı ve gelenekselbir sebebi var.
Havacılık, navigasyondan ilham aldı.
Uçağa soldan binmemizin sebebi ise havacılığın yeni yeni ortaya çıktığı dönemlere dayanıyor. Bu dönemde denizcilik zaten vardı ve denizcilik terimleri uçak terimlerinebir ilham kaynağıydı.
Birkaç örnek vermek gerekirse:
- Kaptan
- Navigasyon
- Kadırga (gemi kadırgası)
- Gemide
Gemilerdeki gelenek, uçaklarda da uygulandı.
Bildiğimiz gibi gemilerde iskele (solda) ve sancak (sağda) vardır. Eski zamanlarda, teknenin veya geminin pruvasını istenen rotaya getirmek için sancak tarafında bir kürek kullanılıyordu. Sağdaki bu kürek, iskele ve teknenin ortasındaGirişler takılmaması için soldan yapılmıştır.
Tekne küreği arkaya alındığında bile birebir alışkanlık devam etti. Bu bir gelenek haline geldi ve uçak tasarımcıları bire bir tasarım kullanmaya devam etti. Böylece uçakların kapıları bugüne kadarsolda kaldı.
Yolcu bindirme köprüleri sol tarafta yer alan uçak kapılarını kalıcı hale getirdi.
1959 yılında yolcu bindirme köprüleri faaliyete geçtiğinde soldan biniş kalıcı hale geldi. Geleneğe devam edilerek bu köprüler soldaki kapılara göre tasarlanmış, tüm uçuş talimatlarıve buna göre hayat buldu.
Böylece kabin ekibi bagajları uçağa yükler ve uçağa yakıt ver yükleyici grubunun sağ tarafta çalışması artık zorunluydu. İkram, kargo ve yakıt işlemleri hâlâ uçağın sağ tarafından yapılırken, yolcular uçağa sol taraftan biniyor.
Küçük bir gelenekten, yüz yıl süren bir kurala…
Kısaca 100 yıl önce küçük bir kürek Sağ tarafta olması, günümüzde bir kural olan uçağa sol taraftan binme emrinin sebebi olmuştur ve yıllardır da devam etmektedir. Aradan ne kadar zaman geçerse geçsin muhtemelen böyle devam edecek…
